Περιεχόμενα
Δείτε την παράδοση του ασβέστη στην Ελλάδα, που έχει βαθιές ρίζες από την αρχαιότητα. Μάθετε για την ιστορία και τους λόγους υγιεινής που κρύβονται πίσω από αυτό το πανάρχαιο έθιμο.
Από τη βυζαντινή περίοδο μέχρι την εισαγωγή του λευκού, εξερευνήστε πώς το ασβέστωμα έγινε συνώνυμο της καθαριότητας και της ομορφιάς στα νησιά. Μάθετε πώς επιβλήθηκε μια εθνική εντολή λεύκανσης και πώς συνεχίστηκε μετά τη στρατιωτική δικτατορία.
Το ασβέστωμα κατά τη διάρκεια του Πάσχα παραμένει μια δημοφιλής παράδοση, όπου οι νοικοκυρές διαγωνίζονται για να επιδείξουν την ικανότητά τους στο ασβέστωμα της αυλής τους.
Η παράδοση του ασβέστη κατά τη διάρκεια του Πάσχα στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα, κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, είναι συνηθισμένο θέαμα να βλέπεις νοικοκυρές στα νησιά και τις επαρχιακές πόλεις να ασπρίζουν τις αυλές τους. Ανταγωνίζονται μεταξύ τους για να επιδείξουν την ικανότητά τους στο ασβέστωμα.
Η παράδοση του ασβέστη υπάρχει εδώ και αιώνες και είναι βαθιά ριζωμένη στον ελληνικό πολιτισμό.
Η ιστορία του ασβεστώματος στην Ελλάδα
Η χρήση ασβεστοκονιάματος (μείγμα ασβέστη, άμμου, φυτικών και ζωικών ινών) για την εσωτερική και εξωτερική επίστρωση σπιτιών και κτιρίων χρονολογείται από τη μυκηναϊκή περίοδο.
Κατά τη βυζαντινή εποχή, ο ασβέστης χρησιμοποιήθηκε ως υλικό στερέωσης κτιρίων και ο αυτοκράτορας Λέων ΣΤ’ ο Σοφός έγραψε για την ανάμειξη πορσελάνης, ασβέστη και άχυρου για τη δημιουργία ενός κολλώδους σοβά.
Η χρήση του ασβέστη για λόγους υγιεινής
Κατά τη διάρκεια του 14ου αιώνα μ.Χ., η Δημοκρατία της Γένοβας κατέστησε υποχρεωτική την ασβέστωση των σπιτιών και των γύρω περιοχών, ως απάντηση σε μια επιδημία πανούκλας.
Η πρακτική αυτή εξαπλώθηκε στη συνέχεια στην Ισπανία και στις αραβικές πόλεις της Μεσογείου. Τον 17ο αιώνα, οι Άγγλοι εφάρμοσαν μια συστηματική προσέγγιση στο ασβέστωμα των σπιτιών ως προληπτικό μέτρο.
Όταν το 1704 κατακτήθηκε το Γιβραλτάρ, οι Άγγλοι διέδωσαν τη συνήθεια του ασβέστη σε όλα τα λιμάνια της Μεσογείου για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Η εισαγωγή του White
Τον 19ο αιώνα, το λευκό έγινε συνώνυμο της καθαριότητας και της ομορφιάς στα νησιά της Ελλάδας, καθώς και στη νότια Ιταλία, την Ισπανία, την Κορσική, τη Σαρδηνία, τη Μαγιόρκα και τη Βόρεια Αφρική.
Οι κάτοικοι τιμωρούνταν με πρόστιμο αν δεν ασβέστωναν τα σπίτια τους. Οι υγειονομικές αρχές διενεργούσαν συχνές επιθεωρήσεις για την πρόληψη πανδημιών, οι οποίες ήταν συχνές και αφάνιζαν πληθυσμούς. Ο ασβέστης θεωρούνταν το κύριο απολυμαντικό, καθώς η χλωρίνη δεν ήταν ακόμη ευρέως διαθέσιμη.
Διάταγμα του Μεταξά
Το 1938, ο Έλληνας πρωθυπουργός Μεταξάς επέβαλε διάταγμα με το οποίο όλα τα σπίτια στα νησιά έπρεπε να ασβεστώνονται τρεις φορές το χρόνο για να αποτραπεί η εξάπλωση ασθενειών όπως η χολέρα και το τράχωμα των ματιών.
Ο ασβέστης ήταν το κύριο απολυμαντικό εκείνης της εποχής και τα σπίτια ασβεστώνονταν υπό αυστηρή επίβλεψη. Ο φόβος της φυματίωσης οδήγησε τους κατοίκους να επαναλαμβάνουν το ασβέστωμα τρεις φορές το χρόνο για να διατηρούν τα σπίτια τους καθαρά.
Η πρόταση της βασίλισσας Φρειδερίκης
Το 1955, η βασίλισσα Φρειδερίκη πρότεινε να διαφημιστούν τα νησιά του Αιγαίου προβάλλοντας καλοδιατηρημένα σπίτια στη Μύκονο. Τα λευκά σπίτια με τις μπλε λεπτομέρειες έγιναν το σήμα κατατεθέν του Αιγαίου.
Εκδόθηκε εθνική εντολή λεύκανσης και η λεύκανση έγινε παράδοση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Υποχρεωτική λεύκανση κατά τη διάρκεια της στρατιωτικής δικτατορίας
Ακόμη και μετά το τέλος της στρατιωτικής δικτατορίας του 1967, το υποχρεωτικό ασβέστωμα των σπιτιών συνεχίστηκε. Οι κάτοικοι των νησιών συνέχισαν να χρησιμοποιούν το λευκό χρώμα, επειδή αντανακλούσε τις ακτίνες του ήλιου και ήταν πιο δροσερό.
Το ασβέστωμα έγινε παράδοση και εξακολουθεί να αποτελεί σημάδι της νοικοκυροσύνης μέχρι σήμερα.
