Περιεχόμενα
Δείτε την παράδοση του ασβεστώματος των σπιτιών στην Ελλάδα, ένα έθιμο βαθιά ριζωμένο στην ιστορία της χώρας από την αρχαιότητα.
Το λευκό χρώμα συμβολίζει την καθαριότητα και την επιμέλεια και χρησιμοποιείται παραδοσιακά κατά τη διάρκεια μεγάλων θρησκευτικών εορτών, όπως το Πάσχα. Αυτή η πανάρχαια πρακτική εισήχθη επίσης για λόγους υγιεινής, καθώς ο ασβέστης θεωρούνταν το κύριο απολυμαντικό. Μάθετε πώς η παράδοση εξελίχθηκε με την πάροδο του χρόνου και έγινε σημάδι νοικοκυροσύνης που τηρείται ακόμη και σήμερα.
Ασβέστωμα σπιτιών: Μια συνήθεια από μια άλλη εποχή
Η Ελλάδα είναι γεμάτη έθιμα και παραδόσεις, και μια από τις πιο μοναδικές και συναρπαστικές είναι το ασβέστωμα των σπιτιών.
Με τις ρίζες της σε διάφορα γεγονότα, η παράδοση αυτή συνδέεται ιδιαίτερα με το Πάσχα και εξακολουθεί να τηρείται από πολλούς ακόμη και σήμερα. Κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Εβδομάδας, οι νοικοκυρές στα νησιά και στις επαρχιακές πόλεις βάφουν τις αυλές τους λευκές ανταγωνιζόμενες η μία την άλλη.
Φροντίζουν να μη λερώσουν το έδαφος της αυλής και συνήθως επιλέγουν ώρες που δεν κυκλοφορούν πολλοί περαστικοί. Μετά το ασβέστωμα, στέκονται μπροστά από τις αυλές τους για να κρατήσουν μακριά τους πεζούς για λίγες ώρες, ώστε να μην λερώσουν τις φρεσκοβαμμένες βεράντες και αυλές τους.
Η παράδοση του ασβεστώματος
Το ασβέστωμα είναι ένα πανάρχαιο έθιμο για τους κατοίκους της ελληνικής υπαίθρου. Περιλαμβάνει το ασβέστωμα των σπιτιών και των αυλών με λευκό χρώμα, το οποίο έχει γίνει συνώνυμο της καθαριότητας και της επιμέλειας.
Τα σπίτια ασβεστώνονταν τουλάχιστον τρεις φορές το χρόνο (Χριστούγεννα, Πάσχα και 15 Αυγούστου) μέσα και έξω, στις βεράντες, στις αυλές, ακόμα και στα δέντρα. Ειδικά το Πάσχα, το έθιμο αναβιώνει, ώστε η αυλή να είναι τακτοποιημένη και καθαρή όταν περνάει η περιφορά του Επιταφίου τη Μεγάλη Παρασκευή. Η παράδοση αυτή είναι βαθιά ριζωμένη στην Ελλάδα από την εποχή των αρχαίων πόλεων.
Ο ασβεστοκονίαμα ήταν ο παραδοσιακός σοβάς, μέσα και έξω από το σπίτι, κατά τη μυκηναϊκή περίοδο. Κατά τη βυζαντινή περίοδο, ο ασβέστης χρησιμοποιήθηκε ως υλικό στερέωσης των σπιτιών. Η χρήση του ασβέστη για λόγους υγιεινής ανάγεται στο 1350 μ.Χ., όταν η περιοχή της Μεσογείου μαστιζόταν από την πανούκλα.
Οι Άγγλοι, από το 1650 και μετά, εφάρμοσαν τη συστηματική μέθοδο ασβέστη στα σπίτια ως προληπτικό μέτρο, ενώ από τον 16ο αιώνα στη Μεσόγειο και ιδιαίτερα στα νησιά, το λευκό έγινε το κυρίαρχο χρώμα των εκκλησιών.
Η εισαγωγή του White
Στα νησιά, ο ασβέστης έγινε συνώνυμο της καθαριότητας και της ομορφιάς από τον 19ο αιώνα και μετά.
Στους κατοίκους της νότιας Ιταλίας, της Ισπανίας, της Κορσικής, της Σαρδηνίας, της Μαγιόρκα και της Βόρειας Αφρικής επιβλήθηκαν πρόστιμα αν δεν ασβέστωναν τα σπίτια τους. Στην Ελλάδα, το μέτρο εισήχθη σε περιορισμένο βαθμό το 1928, όταν ξέσπασε ο δάγκειος πυρετός στην Αθήνα και σε άλλες περιοχές. Δέκα χρόνια αργότερα, ο Μεταξάς επέβαλε διάταγμα που απαιτούσε το υποχρεωτικό ασβέστωμα όλων των σπιτιών στα νησιά.
Στόχος του μέτρου ήταν να αποτραπεί η εξάπλωση ασθενειών όπως η χολέρα και άλλες μολυσματικές ασθένειες, που είχαν επίσης εμφανιστεί. Ο ασβέστης θεωρήθηκε το κύριο απολυμαντικό, καθώς η χρήση της χλωρίνης δεν ήταν ακόμη διαδεδομένη εκείνη την εποχή. Τα σπίτια στα νησιά έγιναν λευκά υπό την αυστηρή επίβλεψη του χωροφύλακα.
Η αναγκαστική λεύκανση της δικτατορίας
Το 1955, η βασίλισσα Φρειδερίκη πρότεινε τη διαφήμιση των νησιών, χρησιμοποιώντας μια φωτογραφία με καλοδιατηρημένα σπίτια στη Μύκονο. Τα λευκά σπίτια με τις μπλε λεπτομέρειες έγιναν το σήμα κατατεθέν του Αιγαίου.
Η υποχρεωτική λεύκανση των σπιτιών επιβλήθηκε επίσης από τη στρατιωτική δικτατορία του 1967 και συνεχίστηκε και μετά. Στην πορεία, οι κάτοικοι των νησιών διατήρησαν το λευκό χρώμα γιατί αντανακλούσε τις ακτίνες του ήλιου και ήταν πιο δροσερό. Το ασβέστωμα έγινε παράδοση και αποτελεί ακόμη και σήμερα ένδειξη νοικοκυροσύνης.
