Περιεχόμενα
Η εκπληκτική ομορφιά της Σαντορίνης είναι αποτέλεσμα της βίαιης ηφαιστειακής ιστορίας της περιοχής, η οποία περιλαμβάνει μία από τις ισχυρότερες ηφαιστειακές εκρήξεις στην ιστορία, πριν από περίπου 3.600 χρόνια.
Αλλά αυτό το μαγευτικό ελληνικό νησί εξακολουθεί να βρίσκεται στην κορυφή ενός ηφαιστείου και οι γεωλόγοι προειδοποιούν ότι μια νέα ηφαιστειακή έκρηξη είναι «θέμα χρόνου». Το πιο ενεργό και δυνητικά επικίνδυνο ηφαίστειο στην Ανατολική Μεσόγειο, ο Κολούμπος, βρίσκεται μόλις πέντε μίλια βορειοανατολικά της Σαντορίνης και αποτελεί μέρος του ίδιου ηφαιστειακού συστήματος.
Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι αυτό το ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο «αναπνέει» κατά τη διάρκεια της ενεργού φάσης του, γεγονός που θα μπορούσε να αποτελέσει το πρώτο βήμα προς την πρόβλεψη εκρήξεων σε υποθαλάσσια ηφαιστειακά περιβάλλοντα.
Μια εφιαλτική πρόβλεψη: Ηφαίστειο της Σαντορίνης
Το ηφαίστειο της Σαντορίνης είναι μια ωρολογιακή βόμβα και ένα από τα σημαντικότερα ηφαιστειακά πεδία στην Ευρώπη. Παντού στο νησί, μπορείτε να δείτε τις αποδείξεις της βίαιης ηφαιστειακής ιστορίας της περιοχής.
Οι μαύρες και κόκκινες παραλίες, τα σεληνιακά τοπία και τα βότσαλα στερεοποιημένης λάβας είναι όλα το αποτέλεσμα της έκρηξης που δημιούργησε την εντυπωσιακή καλντέρα της Σαντορίνης πριν από περίπου 3.600 χρόνια.
Σύμφωνα με τους γεωλόγους, μια νέα ηφαιστειακή έκρηξη είναι «θέμα χρόνου» και θα μπορούσε να προκαλέσει καταστροφές στην Ανατολική Μεσόγειο.
Το πιο ενεργό υποθαλάσσιο και δυνητικά επικίνδυνο ηφαίστειο, ο Κολούμπος, βρίσκεται μόλις πέντε μίλια βορειοανατολικά της Σαντορίνης και αποτελεί μέρος του ίδιου ηφαιστειακού συστήματος.
Προσπάθειες έρευνας και παρακολούθησης
Αρκετές ερευνητικές προσπάθειες έχουν γίνει για την παρακολούθηση του ηφαιστείου της Σαντορίνης και το JOIDES Resolution, ένα από τα μεγαλύτερα ερευνητικά σκάφη των ΗΠΑ, κατέπλευσε στη Σαντορίνη πέρυσι μεταξύ Δεκεμβρίου και Φεβρουαρίου για την πρώτη του αποστολή στη Μεσόγειο. Το σκάφος επισκέπτεται το ηφαίστειο τα τελευταία 20 χρόνια και η ομάδα επιστημόνων του συγκροτεί σταδιακά ένα γεωπαζλ που δείχνει ποια σημεία ήταν αρχικά χερσαία, ποια υδάτινα και πώς οι προηγούμενες εκρήξεις επηρέασαν την περιοχή.
Πρόσφατες μελέτες αποκάλυψαν έναν θάλαμο μάγματος κάτω από τον Κολούμπο, ο οποίος θα μπορούσε να αποτελέσει το κλειδί για την κατανόηση της σεισμικής δραστηριότητας στην περιοχή αυτή.
Οι γεωλόγοι που παρακολουθούν στενά τον Κολούμπο προειδοποιούν ότι μια μεγάλη έκρηξη είναι θέμα χρόνου. Ωστόσο, ο «χρόνος» όταν πρόκειται για τη γεωλογία μπορεί επίσης να είναι «εξαιρετικά αργός».
Πιθανά αποτελέσματα μιας έκρηξης
Εάν εκραγεί ο Κολούμπος, θα μπορούσε να δημιουργήσει μια τεράστια στήλη έκρηξης ύψους δεκάδων χιλιομέτρων και να προκαλέσει τσουνάμι. Η αυξημένη δραστηριότητα πριν από περίπου δέκα χρόνια προκάλεσε ανησυχία, αλλά έκτοτε έχει υποχωρήσει.
Ο ηφαιστειολόγος και ένας από τους επικεφαλής της αποστολής JOIDES Resolution, Tim Druitt, δήλωσε ότι τα καλά νέα είναι ότι τα ηφαίστεια δίνουν αρκετή προειδοποίηση.
Το υποβρύχιο ηφαίστειο που αναπνέει
Ερευνητές από την Ιταλία και την Ελλάδα απέδειξαν για πρώτη φορά ότι ένα ενεργό υποθαλάσσιο ηφαίστειο «αναπνέει» κατά τη διάρκεια της ενεργού φάσης του, όπως αποκαλύφθηκε από έρευνα που επικεντρώθηκε στον Κολούμπο.
Η μελέτη, που δημοσιεύεται στο περιοδικό Nature Scientific Reports, αποκαλύπτει ότι το ηφαίστειο, που βρίσκεται επτά χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Σαντορίνης και σε βάθος 500 μέτρων, στέλνει βίαιες εκρήξεις υγρών και αερίων κάθε δύο λεπτά περίπου, οι οποίες αποτελούν την «αναπνοή» του.
Τα ευρήματα της έρευνας μπορούν να αποτελέσουν το πρώτο βήμα προς την κατανόηση των μηχανισμών που ευθύνονται για την απελευθέρωση τεράστιων ποσοτήτων ενέργειας σε ένα υποθαλάσσιο ηφαίστειο.
Επιπλέον, αναμένεται να αποτελέσουν εφαλτήριο για την πρόβλεψη εκρήξεων σε υποθαλάσσια ηφαιστειακά περιβάλλοντα και για την εκτίμηση του κινδύνου που ενέχει η ηφαιστειακή «ανάσα» για το οικοσύστημα, τους ανθρώπους και την οικονομία.
